Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008

Σαλιγκάρι - ένας <<νόστιμος>> γείτονας!

Το σαλιγκάρι είναι ένα γαστερόποδο πνευμονοφόρο μαλάκιο που εμφανίζει σπειροειδές κέλυφος. Έχει μακρόστενο σώμα, το οποίο προεξέχει εν μέρει από το κέλυφος, και κεφάλι, το οποίο φέρει δύο ζευγάρια κεραιών που συστέλλονται. Τρέφεται με φυτικές ύλες (χορτάρι, βλαστάρια κ.λπ.) τις οποίες αποσπά από το υπόστρωμα χρησιμοποιώντας την γλώσσα του( που φέρει κερατώδεις σχηματισμούς σαν δόντια) ενώ κινείται αργά αφήνοντας ίχνη βλέννας και εμφανίζεται κυρίως τις βροχερές μέρες.
Τα σαλιγκάρια δραστηριοποιούνται όταν επικρατεί υγρασία (π.χ μετά την βροχή, κατά την διάρκεια της νύχτας ) ενώ όταν οι συνθήκες είναι υπερβολικά ξηρές υποχωρούν στο εσωτερικό του κελύφους και σφραγίζουν την είσοδο με ένα είδος υλικού που σχηματίζει φράγμα (epiphragm). Σε αυτή την κατάσταση τα σαλιγκάρια βρίσκονται σε μια κατάσταση <<νάρκης>> και μπορούν να επιβιώσουν χωρίς νερό για μήνες.
Στην Ευρώπη έχουν καταγραφεί 400 είδη σαλιγκαριών και σε όλο τον κόσμο 4000 είδη. Στην Ελλάδα τρία κυρίως είδη θεωρούνται εδώδιμα ,τα Helix lucorum, Helix pomatia και Helix aspersa.
.
Helix lucorum : Έχει κέλυφος διαμέτρου 40-45 χιλ.,ύψος 30-35 χιλ. και καστανό χρώμα σάρκας με πολλά μικρά φυμάτια . Το βάρος ενός ανεπτυγμένου ατόμου ποικίλλει από 20 ως 35 γραμμάρια (σχέση βάρους σάρκας και ολικού 55-60%).Είναι κυρίως γνωστό ως Μαύρο . Το σαλιγκάρι αυτού του είδους το συναντάμε σε τόπους υγρούς και σε υψόμετρο έως 1000 μέτρα . Συγκριτικά με αλλά είδη σαλιγκαριών είναι από τα πιο μεγάλα σαλιγκάρια της Ευρώπης .

Helix pomatia : Έχει κέλυφος με 35-55 χιλ. διάμετρο και ύψος 30-50 χιλ. Το χρώμα της σάρκας είναι άσπρο -κιτρινωπό και έχει επιμήκη και ακανόνιστα φυμάτια .Είναι το πιο δημοφιλές -εμπορικό σαλιγκάρι .Είναι υγρόφιλο προτιμά περιοχές πλούσιες σε ασβέστιο .Ζει 4-7 έτη. Έχει βάρος (αναπτυγμένο άτομο ) 20-25 γραμμάρια και εμφανίζεται σε υψόμετρο μέχρι και 2000 μέτρα .

Helix aspersa : Είναι υγρόφιλο και προτιμά ζώνες υψηλές ,δροσερές ,σκιερές και πλούσιες σε ασβέστιο . Γεννά 20-80 αυγά ανάλογα με το περιβάλλον και το κλίμα , ζει 4-7 έτη ,έχει δε πλήρη ανάπτυξη μετά το τρίτο έτος . Το βάρος ενός ανεπτυγμένου ατόμου υπολογίζεται στα 20-25 γραμμάρια .Είναι πολύ διαδεδομένο στην Βόρεια Ελλάδα (Ήπειρο -Μακεδονία -Θράκη ) .Εμφανίζεται σε υψόμετρο μέχρι 2000 μέτρα το δε μέγεθος του αυξάνεται όσο αυξάνεται και το υψόμετρο (σχέση βάρους σώματος και ολικού 60-65 % ).Το χρώμα της σάρκας του είναι άσπρο - -κιτρινωπό και έχει πολυάριθμα φυμάτια .

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά ενδημικά είδη όπως τα Metafruticicola andria (ενδημικό Β-ΒΔ Κυκλάδων) και Vitrea clessini (ενδημικό Αιγαίου) αλλά και το 50% των χερσαίων σαλιγκαριών της Βόρειας Κρήτης .

Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για τα σαλιγκάρια

-Το σώμα των σαλιγκαριών παράγει μια ιδιαίτερη παχύρρευστη σίελο, χάριν της οποίας μπορούν να έρπουν κατά μήκος μιας λεπίδας ξυραφιού χωρίς να κοπούν.
-Τα σαλιγκάρια μπορούν να ζουν ως και 15 χρόνια.
-Τα σαλιγκάρια είναι ερμαφρόδιτα
-Τα σαλιγκάρια κινούνται σε περίεργες τροχιές, συνήθως κυκλικές.
-Τα σαλιγκάρια συνήθως βασίζονται στην αίσθηση της αφής και της οσμής για την εύρεση φαγητού, καθώς έχουν πολύ ασθενή όραση.
-Τα σαλιγκάρια λόγω της παχύρρευστης σιέλου που παράγουν, μπορούν να κινηθούν από κάτω προς τα πάνω, αντίθετα με τον νόμο της βαρύτητας
-Τα σαλιγκάρια ξηράς αναπνέουν με πνεύμονες.
-Τα σαλιγκάρια ξηράς εξελίχθηκαν από τα θαλάσσια σαλιγκάρια 600 εκατομμύρια χρόνια πριν.


-www.wikipedia.org
-Το σαλιγκάρι και η εκτροφή του / Στέλιος Μαρκάκης. -- Αθήνα : Υπουργείο Γεωργίας, 1987
-http://www.geocities.com/sseagraves/allaboutsnails.htm

Πώς γεννιούνται ΤΑ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΑ

Το σαλιγκάρι είναι ένα γαστερόποδο πνευμονοφόρο μαλάκιο. Στην Ελλάδα το πιο κοινό είδος είναι ο γυμνοκοχλίας ή γυμνοσάλιαγκας, ο οποίος έχει χρώμα καφεκόκκινο, σχήμα επίμηκες και φέρει κέλυφος. Τα εδώδιμα είναι του γένους Έλιξ (οικογένεια Helicidae).Τo γένος των σαλιγκαριών ορίζεται ως ανεπαρκώς ερμαφρόδιτο. Αυτό σημαίνει ότι κάθε σαλιγκάρι διαθέτει τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά όργανα αναπαραγωγής. Για να γονιμοποιηθεί πρέπει να ζευγαρώσει με άλλο σαλιγκάρι και να φέρουν σε επαφή τα αντίθετα γεννητικά τους όργανα.Δεκαπέντε μέρες μετά το ζευγάρωμα κάθε σαλιγκάρι γεννάει αβγά τυλιγμένα σε ζελατινοειδή θήκη και επικαλυμμένα με μια ασβεστώδη ουσία που τα καθιστά πιο ανθεκτικά. Κάθε σαλιγκάρι γεννάει 50-60 αβγά τα οποία τοποθετεί σε μια τρύπα στο έδαφος. Η επώαση διαρκεί περίπου ένα μήνα. Στο εσωτερικό του αβγού δημιουργείται ένα σαλιγκάρι το οποίο, όταν τα αβγά "ανοίγουν", παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά ενός ενηλίκου.Η περίοδος αναπαραγωγής των σαλιγκαριών διαφέρει ανάλογα με το κλίμα. Στην Ελλάδα η περίοδος αυτή είναι συνήθως το καλοκαίρι. Κατά το ζευγάρωμά τους εκτοξεύουν "βέλη", έναν ασβεστώδη σχηματισμό ο οποίος βρίσκεται στο σάκο τους κι έχει σχήμα στιλέτου με μυτερή απόληξη, η οποία διεγείρει το σύντροφό τους.Απο το Focus